Praiskonska ljudska potreba za umnožavanjem određenih oblika prisutna je još od začetka ljudske civilizacije. Taj arhetipski, impulsivni nagon ka ospoljavanju vlastitosti u smislu označavanja nekog prostora, na nivou nesvjesnog, prisutan je i danas ‒ kod djece, koja u najranijem uzrastu opsesivno ostavljaju otiske svojih ruku namazanih bojom, baš kao što je to činio i praistorijski čovjek koji je ostavljao slične tragove po pećinskim zidovima. Instinktivna potreba za reprodukovanjem i ponavljanjem nekog oblika sopstvenosti ili pojavnosti ontološki se može tumačiti kao neko opšte, fundamentalno čovjekovo određenje. U kontekstu umjetničkog shvatanja i razumijevanja grafike i njenih tehničkih postupaka, to tumačenje pripada bazičnim impulsima stvaralačkih principa na kojima se temelji svaka kreativna misao.   

Promišljanje o umjetnosti grafike danas, kao i njeno shvatanje u okviru aktuelnih utisaka i vizuelnih koncepata savremene umjetnosti, otvara mnoga pitanja i sadržaje koji se tiču njenog adekvatnog razumijevanja i pripadanja onome što savremena umjetnost danas jeste. Ekspanzija masovnih medija u umjetničkoj praksi posljednjih decenija, izrazito u grafičkoj umjetnosti, nudi raznovrsne tehnike digitalnog umnožavanja, pa samim tim i znatno veću i bržu produkciju. Tako se postavlja pitanje autentičnosti i umjetničke vrijednosti digitalnog grafičkog otiska i, još dalje, preispituje osnovno poimanje grafike kao umjetnosti multioriginala. U tom kontekstu, česta su i neopravdana shvatanja grafičkog medija kao nekog zatvorenog sistema izolovanog svojim tradicionalnim i konvencionalnim karakterom, koja su grafiku odredila pozicijom izvjesne podređenosti u odnosu na druge vizuelne prakse. Takva shvatanja najbolje demantuju upravo neiscrpne mogućnosti grafičkog medija, koji je, naročito danas, u vremenu dominantno digitalnih izraza, apsolutno sveprisutan oko nas, u svim segmentima raznih vizuelnih sadržaja. Klasične grafičke tehnike danas zapravo savršeno korespondiraju sa savremenim utiscima i aktuelnim konceptima, prevodeći upravo jedan klasični, tradicionalni narativ grafičkog medija u nove vizuelne izraze. Grafičko mišljenje kao takvo, specifično po svojoj delikatnosti i posebnosti, pripada upravo avangardnim, smjelim i produktivnim procesima kreativnog postupka, kako danas, tako i tokom istorijski burnih umjetničkih kretanja u kojima je ono uvijek bilo glasnik nekog novog, inicijalnog govora.

Autori koji su zastupljeni na ovoj izložbi razvili su svoju specifičnu grafičku koncentrisanost, sa dovoljno smjelosti i osjetljivosti za grafički medij. Njihovo iskreno uvjerenje u grafiku omogućilo im je da eksperimentišu, istražuju i proširuju okvire grafičkog djelovanja. Svako od njih, poštujući i prateći vlastite stvaralačke senzibilitete, kreće se u širokom prostoru od tzv. klasičnih grafičkih konvencija do slobodnijeg i neposrednijeg pristupa grafičkom mediju kao takvom. U tom smislu, kada je riječ o umjetnosti grafike danas, a u kontekstu ovog izbora autora kao samo jednog od mogućih, preovladava utisak autentične i sadržajne crnogorske grafičke scene, koja nudi mogućnost sadržajnijih čitanja i tumačenja različitih likovnih identiteta, kao odraz ili otisak ne samo njihovih vlastitih stvaralačkih uvjerenja, već i kao znak refleksije vremena.

Milica Bezmarević